Şems-i Tebrizi kimdir?

Şems-i Tebrizi 1185 yılında Tebriz'de doğdu. Küçük yaşlarda iyi bir dini tahsil gördü. Tebrizli Ebubekir Sellaf'ın müridi olan Şems, ününü duyduğu bütün meşhur şeyhlerden feyz almaya çalışmış ve farklı yerleri seyahat etmiştir. Gezginliğinden dolayı kendisine "Şemseddin Perende" (Uçan Şemseddin) denilmiştir. Ayrıca Tebriz’de tarikat pirleri ve hakikat arifleri ona "Kamil-i Tebrizî" adını vermişlerdir.

YAŞAMI

Sacaslı Şeyh Rukneddin, Tebrizli Selahaddin Mahmut ile mutasavvıf Necmüddin Kübra’nın halifelerinden Centli Baba Kemal’e intisap ederek onlardan feyz almıştır. Hz. Muhammed’in ahlakını örnek alan Şems, devamlı bir arayış içerisinde olmuştur.

Dünyaya, kılık ve kıyafete önem vermeyen Şems, Mevlana Celaleddin Rumi ile 3 yıl süren beraberliği neticesinde onun hayatında yeni ufukların açılmasına vesile olmuştur.

Şems-i Tebrizi Şam’a döndüğünde, Mevlana için onun yokluğu dayanılmazdır. Şems’in varlığını kabullenememiş kimseler, Mevlana’ya ileri geri laflar etmişlerdir. Mevlana'nın bu kimselerden birine verdiği cevap şöyledir:

"Onun ışığı vurmazdan önce ölü bir nakıştım sadece taş duvarlarınızda. O, elindeki yay ile vurmazdan önce tellerime; hep aynı nameyi çalıp söyleyen, kendi sesine yabancı bir kuru rebaptım. Ben onun avucunda bağlar, bahçeler ağaçlar görür; deryalar gibi geniş, deryalar kadar berrak sular görürüm. Onun avucunda çıkan ağaçların gölgesinde dinlenirim. Lâkin siz bunların hiçbirini göremezsiniz."

Bir süre sonra Şems, Mevlana Celaleddin Rumi'nin oğlu Sultan Veled’in çağrısı üzere Konya’ya geri döndü. Mevlana bir daha şehirden ayrılmasın diye, onu bir kızla evlenmeye ikna eder. Bu kız Mevlana'nın evinde evlatlık olan Kimya Hatun’dur. Kimya Hatun’a gizliden aşık olan, Mevlana’nın küçük oğlu Alaeddin, bu durumu hazmedemez ve Şems aleyhtarlarının yanında yer almaya başlar.

Ölümü

Şems, Mevlana'da meydana gelen büyük değişikliği hazmedemeyenler tarafından mı öldürüldü, yoksa geldiği gibi kimseye haber vermeden Konya’yı terk mi ettiği kesin olarak bilinmemektedir.

Türbesi

Niğde’deki Kesikbaş Türbesi Şems’e izafe edilir. Bunlardan ayrı olarak Tebriz şehrinde "Geçil" denilen mezarlıkta, aynı bölgede Hoy’da, Pakistan’ın Multon şehrinde Şems türbeleri veya makamları vardır. Bunlar çeşitli rivayetlerle süslenmiştir. Pakistanlıların söylediklerine göre Şems, Konya'dan bir gece yarısı gizlice ayrılmış, Hoy şehrine hareket etmiş ve orada yerleşmiştir.

Rivayete göre Şems-i Tebrizi Hoy’da vefat eder ve orada gömülür. Mezarı, Unesco Dünya Kültür Mirası'na aday gösterilir. Bir rivayete göre, Mevlana Celaleddin Rumi’nin küçük oğlu Alaeddin de, Şems'i öldürenler arasındadır. Şems’in Konya'daki türbesi küçük, mütevazı, adeta saklanmış bir yerdir.

Sözlerinden Bazıları

-Ey gönül! Şimdi sorarım sana, hangi aşk daha büyüktür? Anlatılarak dile düşen mi, anlatılmayıp yürek deşen mi? 

-İnsanlar maşuk aramıyor, bencil duygularına köle arıyor. Köle buluyor; ama aşkı bulamıyor. 

-Sevmek bu kadar güzelse, kim bilir sevmeyi yaratan ne kadar güzeldir.

-Sen ol da ister yar ol, ister yara; lütfun da başım üstüne, kahrın da.

-Mühim olan yükseklere çıkıp hayata tepeden bakmak değildir. Mühim olan ne kadar yükselsen de her şeye eşit mesafeden bakabilmektir.

-Sevmeyene karınca yük, sevene filler karınca; dağı bile taşır insan aşık olup, inanınca. 

-Sen kötülüğü terket ki, o da seni terketsin. 

-İşimiz Allah'a kalmışsa, olmuş bil. 

-Sabretmek, öylece durup beklemek değil, ileri görüşlü olmak demektir. Sabır nedir? Dikene bakıp gülü, geceye bakıp gündüzü tahayyül edebilmektir. allah aşıkları sabrı gülbeşeker gibi tatlı tatlı emer, hazmeder. Ve bilirler ki, gökteki ayın hilalden dolunaya varması için zaman gerekir.